Zaburzenia odżywiania pod postacią bulimii dotyczą przede wszystkim nastolatek i młodych kobiet. Początek występowania choroby oscyluje między 15 a 24 rokiem życia.
Bulimia jest zaburzeniem łaknienia polegającym na przymusowym pochłanianiu nadmiernych ilości pokarmu w krótkim czasie. Po napadzie żarłoczności podejmowane są czynności, których zadaniem jest eliminacja przyjętego w nadmiernych ilościach pokarmu, najczęściej poprzez prowokowanie wymiotów. Życie osoby chorej na bulimię koncentruje się wokół jedzenia i podejmowania prób kontrolowania masy ciała. Okresy objadania się przeplatane są okresami regularnego jedzenia i poszczenia. Nie jest to choroba śmiertelna, jednak jej przebieg ma charakter chroniczny, a nawroty mogą występować przez wiele lat.
Geneza choroby nadal pozostaje niejednoznaczna. Wśród czynników predysponujących wymienia się: stresującą sytuację życiową, która niekoniecznie musi mieć związek z dbałością o wygląd, zaburzone więzi w rodzinie, czy następstwo anoreksji. Zauważa się jednak, że źródła choroby mogą tkwić przede wszystkim w nieprawidłowo funkcjonującej rodzinie, gdzie stawiane są nieadekwatne i niejednoznaczne wymagania intelektualne i emocjonalne. Między członkami rodziny dochodzi do sytuacji konfliktowych, które nie są rozwiązywane w konstruktywny sposób. Dominuje labilność emocjonalna, impulsywność nieprzewidywalność w zachowaniu. Relacje między członkami rodziny pozbawione są troski i właściwej opieki rodzicielskiej. Wychowanie w takich warunkach nie sprzyja doświadczaniu poczucia bezpieczeństwa i negatywnie wpływa na samoocenę.
U osób chorych na bulimię występują nastroje depresyjne, które mogą być powodowane poczuciem winy, wstydu i bezsilności związanej z nieumiejętnością rozwiązywania problemów oraz zaburzenia lękowe i czynności kompulsywne. Obserwuje się skłonność do alkoholu i narkotyków. Jednak główny problem stanowi impulsywność, a dostępnym i skutecznym sposobem rozładowania napięcia jest akt niekontrolowanego objadania się. Ta autodestrukcyjna strategia radzenia sobie ze stanami napięcia utrwala się jako „bezpieczny” schemat, który nie skutkuje konsekwencjami dla otoczenia, gdyż wyrażanie złości i gniewu wprost jest zablokowane. Wybierane są takie formy wyrażania uczuć, które w przeżyciu osób chorych na bulimię są nienaganne moralnie i pozwalają podtrzymywać ich pozytywny obraz w otoczeniu. Koncentracja na utrzymaniu określonej wagi i wyglądu jest głównym dążeniem, wystąpienie epizodu objadania jest przeżywane przez osobę chorą jako zaprzepaszczona szansa osiągnięcia rezultatu w utrzymaniu wagi. Wiąże się z tym pogorszenie samopoczucia, przeżywanie poczucia winy, smutku zwiększona drażliwość i chwiejność emocjonalna.
Bulimia jest zaburzeniem, które wymaga leczenia. Ważna jest diagnoza zaburzeń bulimicznych związana z określeniem stopnia ich rozwoju, nasilenia objawów i czasu trwania. Diagnoza stawiana jest najczęściej przez lekarza psychiatrę, który zleca odpowiednie leczenie. Terapia chorych na bulimię jest leczeniem kompleksowym w którym zawiera się: psychoedukacja, psychoterapia i farmakoterapia. Leczenie odbywa się głównie w oparciu o psychoterapię, która może być prowadzona indywidualnie i grupowo, także w ramach szpitalnych oddziałów dziennych. W przypadku znacznego nasilenia epizodów objadania wskazane jest często włączenie przez lekarza psychiatrę leczenia farmakologicznego.
Literatura
Abraham S, Llewellyn-Jones D, Anoreksja, bulimia, otyłość, Warszawa 1995.
Jablov M, Anoreksja, bulimia, otyłość: przewodnik dla rodziców, Gdańsk 2000.
Justyna Parlak
Certyfikowany Psychoterapeuta Kielce